Agnieszka Franków-Żelazny
Jedna z najbardziej uznanych dyrygentek chóralnych w Polsce i Europie, profesor sztuk muzycznych, pedagog, organizatorka życia muzycznego. Wykształcenie wokalne i dyrygenckie zdobyła w Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu oraz w Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Jest także biologiem, absolwentką Uniwersytetu Wrocławskiego oraz menadżerką kultury z dyplomem Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
Działalność artystyczna
W latach 2000-2014 prowadziła, założony przez siebie Chór Medici Cantantes Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Zdobywając z nim najwyższe nagrody w konkursach chóralnych w Polsce i zagranicą, doprowadziła ten zespół do rangi jednego z najlepszych chórów akademickich w kraju. W latach 2006-2021 była dyrektor artystyczną Chóru Narodowego Forum Muzyki, od początku budując go według autorskiej wizji „chóru solistów”. Jest pomysłodawczynią i dyrektor artystyczną ogólnopolskiego projektu edukacyjnego pod nazwą Polski Narodowy Chór Młodzieżowy, powstałego w 2013 roku. W latach 2015- 2022 roku pełniła funkcję dyrektor programowej Akademii Chóralnej – projektu współfinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego finansowo i merytorycznie wspierającego działalność prawie 300 chórów dziecięcych i młodzieżowych oraz ich dyrygentów, organizującego szkolenia, koncerty, konkursy, konferencje i publikującego utwory muzyczne i wydawnictwa metodyczne. W latach 2013-2016 pełniła funkcję kuratorki projektu „Muzyka” Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016, współrealizując program muzyczny złożony z kilkuset wydarzeń.
Z kierowanymi przez siebie chórami zrealizowała ponad 1300 utworów chóralnych oraz blisko 300 wokalno-instrumentalnych, dokonała 22 nagrań płytowych i wielu prawykonań muzyki polskiej. Wystąpiła w m.in. w Royal Albert Hall, w lipskim Gewandhausie, paryskiej Filharmonii oraz Salle Pleyel, londyńskim Barbican Centre, Moskiewskim Międzynarodowym Domu Muzyki, brukselskim Bozar i innych ważnych muzycznych miejscach Europy. Przygotowywała chóry dla takich dyrygentów jak Zubin Mehta, Paul McCreesh, Krzysztof Penderecki, Iván Fischer, Pascal Rophe, Lawrence Foster, Jacek Kaspszyk, Jerzy Maksymiuk, Andriej Boreyko, Steven Layton, Hans-Christoph Rademann, Robert Reimer, Konrad Junghänel, Andreas Mustonen, Toñu Kaljuste, Giovanni Antonini, Adreas Spering, Carlo Rizzi, Dennis Russel Davies czy Charles Dutoit.
Koncertowała na festiwalach m.in. w Turcji, Stanach Zjednoczonych Ameryki, Rosji, Izraelu, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Grecji, Czechach, Chorwacji, Francji, Irlandii, Hiszpanii, Włoszech i Brazylii.
Jako dyrygentka współpracowała z takimi zespołami, jak: Chór Narodowego Forum Muzyki, Gabrieli Consort, Schleswig-Holstein Festival Choir, Chor der Bamberger Symphoniker, NFM Filharmonia Wrocławska, NFM Orkiestra Leopoldinum, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Sudeckiej, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Opolskiej, Cappella Gedanensis, Wrocławski Zespół Solistów Ricordanza, Orkiestra Kameralna Akademii Muzycznej we Wrocławiu, Chór Festiwalowy Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans, Chór Filharmonii Śląskiej, Chór Teatru Wielkiego w Poznaniu.
Działalność pedagogiczna
Z pasją oddaje się pedagogice kształcąc dyrygentów chóralnych oraz śpiewaków zespołowych w Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu, Uniwersytecie Muzycznym w Warszawie oraz podczas licznych kursów mistrzowskich i warsztatów w ośrodkach akademickich i artystycznych na terenie całej Europy. Zapraszana jako konsultant wokalny i juror konkursów chóralnych, wokalnych i kompozytorskich.
Jest szczęśliwą żoną i matką trójki dzieci. Od września 2022 roku pełni funkcję dyrektora naczelnego Filharmonii Sudeckiej w Wałbrzychu.
Nagrody i wyróżnienia
W swoim dorobku posiada ponad 20 nagranych płyt oraz ponad 70 nagród indywidualnych i zespołowych, w tym już w czasie studiów: I nagrodę i dwie nagrody specjalne w Ogólnopolskim Konkursie Dyrygentury Chóralnej (2004), I miejsce w Dolnośląskim Konkursie na Najlepszego Studenta Rzeczpospolitej Polskiej Primus Inter Pares (2004).
Za swoją działalność artystyczną i naukową otrzymała:
- Odznakę Honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2008)
- Wrocławską Nagrodę Muzyczną (2010)
- Nagrodę Internautów w konkursie Człowiek Roku 2011
- Nagrodę „Iuvenes Wratislaviae” Polskiej Akademii Nauk (2012)
- Brązowy Medal Zasłużony dla Kultury Polskiej – Gloria Artis (2014)
- Fryderyk 2017 i 2019
- 2018 roku programowany przez nią projekt Akademia Chóralna otrzymał nominację do Nagrody „Koryfeusz Muzyki Polskiej”
Recenzje
Pracuję ramię w ramię z Agnieszką Franków-Żelazny od ponad 10 lat. Jest ona wyśmienitym muzykiem, znakomitym trenerem chórów i wspaniałą, pomocną koleżanką. Zaczęliśmy współpracować na początku istnienia Chóru Filharmonii Wrocławskiej, który stał się już uznanym chórem Narodowego Forum Muzyki.
Paul McCreesh
Praca z Agnieszką to zawsze przywilej. Przez ostatnie kilka lat współpracowaliśmy nad kilkoma chóralnymi projektami i podziwiam, jak wysoki poziom potrafi osiągnąć ze swoimi śpiewakami. Jest bardzo wymagająca, w pełni profesjonalna i wiem, że inspiruje każdego, kto ma szczęście z nią pracować.
Giancarlo Guerrero
Agnieszka, to osoba wszechstronna, wybitna, działająca na wielu frontach, wspaniały dyrygent, pedagog i organizator. Wraz z Chórem NFM osiągnęła piękne brzmienie, jej interpretacje są zawsze zgodne z moimi intencjami.
Paweł Łukaszewski
Agnieszka ma w sobie niezwykły dar – umie sięgać do źródeł intencji twórczych kompozytora. Takie miałem odczucia po wspaniałej interpretacji mojego ,,Pater noster”, które po raz pierwszy zabrzmiało dziś w naszym kraju.
Jacek Sykulski
Najmocniejszym punktem oratorium – zarówno od strony kompozytorskiej, jak i wykonawczej – były znakomicie brzmiące partie chóralne wykonane przez Chór Narodowego Forum Muzyki i Polski Narodowy Chór Młodzieżowy. Chórzyści wykazali się dobrą techniką wokalną, sprawdzili się zarówno w partiach utrzymywanych w formie motetowej, jak i tych z wykorzystaniem techniki imitacyjnej…
Ruch Muzyczny
